بازنگاهی به دوخرداد شکست رویکرد انتخاباتی

واقعیات حوادث تاریخی راتنها با نشستن گرد و غبارایام می توان تمیزداد. اکنون که یک دهه
ازواقعه دوم خرداد سپری شد جای دارد تا بازنگاهی به آنچه که گذشت داشته باشیم. دراین رابطه جای دارد دو بخش رامورد توجه قراردهیم. نخست آنچه که پیش ازاین رخداد درحال تکوین بود. دیگرپیامدهای این واقعه.
دوم خرداد ماحصل چه بود؟
بیاد داریم که پس از 8 سال جنگ خسارتبارکه فضای سیاسی فرهنگی کشوربه بهانه جنگ کاملا مسدود بود ودرفردای کشتار تابستان سیاه 67 دولتی درراس کارقرارگرفت که ازنخستین اقداماتش اصلاح قانون اساسی به خاطرمتمرکزکردن قدرت دردستان رییس جمهوربود. همان رییس جمهوری که دراواخردومین دوره اش مشخص شد سودای مادام العمرشدن درسردارد. بازبخاطرمی آوریم که دولت پیش ازدو خرداد دولتی بود که خود راسازندگی نام نهاد .( اما شاید بیش ازآنکه این سازندگی مصروف کشورشود صرف اطرافیان واعوان وانصارشده بود.همان ها که درپایان دولتش اکثرمواضع اقتدارمالی واقتصادی را دردست گرفتند و ازبازارنفت و پسته و خودروسازی و کشتی سازی و کامپیوترگرفته تا زیرخاکی ها و... درتیول آنان بود به یقین چنین سازندگی اززمان مادها تا کنون سابقه نداشت!!) درعرصه سیاسی شعارش این بود که دولت به اندازه کافی سیاسی است پس نیازی به احزاب نیست .درعرصه امنیتی ، بقول بانیانش دوران تمیزاطلاعاتی را ازسرگذراند همان دورانی که دربطن خود فلاحیان ها وسعید امامی ها راپروراند. دولتی که تیراژ انتشارروزنامه و کتابش با کشورهای عقب مانده منطقه قابل قیاس بود و تنها روزنامه منتقد درون حکومتی اش (سلام ) به مماشات روی آورده بود تا سرپا بماند. دولتی که سعیدی سیرجانی ها را به جرم قلم نافذش به کام مرگ کشاند و فرهیختگان کشور را به جرم آنکه نوشتند :« ما نویسنده ایم» تحت تهدید و تعقیب وآزارقضایی قرارداد. درپایان چنین دولتی که با جنبش نوزایی درمحافل روشنفکری و دانشگاهی توام بود . دورانی که نشریاتی نظیر پیام دانشجو به رغم عمرکوتاه وتوقیف وتعطیل آن توانستند میخ آخررابه تابوتش بکوبند. درچنین بحبوحه ای بود که درسراسرکشوراحساس می شد پتانسیلی عظیم مهیای حرکتی بزرگ است. دراین شرایط کشوربه استقبال انتخابات ریاست جمهوری رفت . هرچند اراده عمومی این باربرخلاف تصورروسو اراده خدا نگشت و براین باوربود که با حضور دراین انتخاب می توانند انرژی متراکم خود را با انتخاب یکی ازگزینه های حکومت به فعل درآورند. واستبداد خفقان آورآنروزرا درجای خود بنشانند. گرچه درابتدا هیچ یک ازجناح های حکومت تصورچنین نتایج راازانتخابات نداشت اما روشن است که جناحی که بعدها اصلاح طلب نامیده شد آگاهانه درجهت استفاده ازاین پتانسیل به منظور بازگشت خود براریکه قدرت سود برد. اما همانگونه که خود خاتمی ازمفاهیمی نظیرجامعه مدنی هیچ استنباطی جزشعارتبلیغاتی نداشت . چنانکه چند ی پس ازانتخابات حرف خود را پس گرفت و آن هنگام که تیزی تیغ برهان تمامت خواهان رابرگلوی خود احساس کرد اعلام نمود که منظورش ازجامعه مدنی همان جامعه مدینه النبی است!! مردم نیزشناخت چندانی ازخاتمی نداشتند و تنها برای مقابله با سایه سنگین تمامت خواهی به اورای دادند. داستان غم انگیزاین دوران ماجرایی است که مجالی جدا می طلبد اکنون ببینیم پیامد های این انتخاب چه شد.
پیامد های انتخابات دو خرداد
اصلاح طلبان حکومتی می گویند. درعرصه بین المللی دو خرداد کشوررا که مهیای آماج موشکهای آمریکایی می شد نجات داد. روابط با کشورهای دیگر رابهبود بخشید. درداخل منجربه رویش نهادهای مدنی شد. درزمینه فرهنگی فضای بازی ایجاد شد ودریک کلام گامی درمسیردمکراسی بود.
اما خسارتهای وارده چه بود.قبل ازهرچیزباید گفت آنچه که درخصوص عرصه بین المللی وفضای فرهنگی ونهادهای مدنی درداخل کشورمی گویند دیدیم که دولت نهم یک شبه همه رابرباد داد بنابراین همه آنچه اصلاحات آن رادستاورد می خواند کان لم یکن شد تنها حاصل آن سیل سرخوردگی انسانهایی بود که با نشاط وامید پا به این عرصه نهاده واکنون ازآنچه نام ورنگ سیاست به خود گرفته گریزانند و شمارقابل توجه شان یا درزندانها یا در خارج ازوطن بسرمی برند.
اما خسارت ها ی بزرگ دیگری نیز عاید این کشوروملت شد.آزادی این اصیل ترین شعارونیازانسانها با آلوده شدن به شعارهای تبلیغاتی و تهی شدن محتوای آن مشوه جلوه داده شد. و مفاهیم گرانسنگی چون حقوق بشردرزیرخروارها ازشعارهای اصلاح طلبانه دفن شد. آن روز که مساله قتل های سیاسی باجابجا کردن یک وزیربه بوته فراموشی سپرده شد . آن روزکه دانشجویان، فرزندان آگاه وپرشورملت به تیغ قداره کشان استبداد به مسلخ رفتند . واصلاحات گفت: آرامش فعال. آن روزکه دهها روزنامه ونشریه مستقل بی هیچ ضابطه وقانون فله ای توقیف شدند. واصلاحات گل ولبخند تقدیم می کرد. آن روزکه فرزندان بیدارملت یکی پس ازدیگری به محاکمه وحبس آمدند ودرزندانها ی قانونی وغیرقانونی درانفرادی ها وزیرزمین ها به مهمیزستم به بند می آمدند رییس جمهور اصلاح طلب درجمع دانشجویان ودربرابر شعار زندانی سیاسی آزاد باید گردد، گفت: کدام زندانی سیاسی ؟!.... درهمه این دوران و این سالهای تراژیک آزادی ، حقوق بشر و دمکراسی نه تنها جان نگرفت بلکه درتنهایی وبی کسی جان داد. و این ثمره انتخابات بود که ازآن اصلاحات سربرآورد. همان اصلاحات که امروزهم بازبرطبل تهی انتخابات می کوبد وبااینکه به غیرآزاد وغیررقابتی بودن آن شک ندارد. با اینکه شمشیررد صلاحیت ها و با طل کردن حوزه ها وصندوق ها به بهانه های واهی و سیل شناسنامه ها وآراء جعلی را می بیند وبه آن اذعان دارد اما باردیگرآهنگ سخیف انتخابات سرمی دهد . همان انتخابات که موجب شد تا دست کم یک دهه جنبش آزادیخواهی مردم ایران به بی راهه افتد و ازراه آزادی که با تغییرساختاری می گذرد بازماند. رجوع اقشاری ازتوده ها به دولت نهم قطعا ازثمرات ناکارایی حرکت اصلاح طلبان بود. دولتی که مهمترین خصیصه آن امنیتی – نظامی است . دولتی که سرکوب رابه شدیدترین وجه دراقصی نقاط کشورپی می گیرد ونه تنها اوضاع سیاسی بلکه اوضاع اقتصادی ، فرهنگی واجتماعی راروزبه روزبدتروبدترمی کند. اما ..... باید بهوش بود ودیگربارفریب انتخاب میان بد وبدتررانخورد. مردم حق دارند نه بد رابخواهند نه بدتر. مردم محق اند که خوب بلکه بهترراآرزو و تعقیب کنند وبه همین جهت هم به بد وهم به بدترنه خواهند گفت . نه به انتخابات فرمایشی. نه به حاکمیت ستم نه به هرساختاری که بخواهد دولت رابا دین درهم آمیزد.
این راه تنها باید با حرکت های مسالمت آمیزاما ساختارشکن تداوم یابد.